Krótko przed kolejnymi świętami chciałabym zaapelować po raz kolejny i zapewne za kilka miesięcy będę pisała o tym samym, i za rok, półtorej, dwa lata i cosi via..., do wszystkich, którzy zasiądą do świątecznych stołów, przy których będą siedzieć również dzieci z różnorodnymi zaburzeniami neuro - rozwojowymi...Uwzględnijcie fakt, że dla dzieci z nadwrażliwościami każde święta to czas obfitujący w niezliczoną ilość bodźców, które niekoniecznie mogą być dla nich przyjemne w odróżnieniu od reszty rodziny, cioć, wujków, babć i dziadków. Dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, dziecko z padaczką oraz wieloma innymi trudnościami rozwojowymi zmaga się z wieloma nadwrażliwościami na wszechpanujące bodźce, które w święta są o wiele bardziej intensywne i wpływają na jego samopoczucie. Należy o tym pamiętać planując świętowanie Wielkiego Tygodnia, między innymi rodzinne wyjścia na codzienne msze święte.
ODBIERANIE ŚWIATA POPRZEZ ZMYSŁY:
"Spostrzeganie to proces odbierania informacji przez zmysły i przetwarzania tych informacji w mózgu czyli tworzenie spostrzeżenia. W każdej sekundzie odbieramy świat zmysłami a w mózgu łączą się informację płynące ze zmysłów np. odgłos rozkładania sztućców, widok zastawy i jedzenia, zapach gotowanych potraw, uczucie ucisku w jamie ustnej podczas gryzienia i w końcu smak – tworzy w umyśle spostrzeżenie – pyszny obiad. U osób z autyzmem proces spostrzegania może przebiegać w zupełnie inny sposób. Zaburzenia w odbiorze i przetwarzaniu bodźców sensorycznych są związane z pracą mózgu. Mózg nie przetwarza bodźców w prawidłowy sposób, co powoduje, że osoba ma inną wrażliwość na bodźce. Zaburzenia spostrzegania przez zmysły występują u większości osób z autyzmem. Mogą występować też w populacji osób neurotypowych, jako neurologiczne zaburzenie.
Odbieranie rzeczywistości przez zmysły u osób ze spektrum autyzmu przebiega nietypowo. Kiedy zmysły są zbyt wrażliwe lub mało wrażliwe, niektóre zwyczajne dźwięki stają się przerażająco głośne, mocny dotyk – niezauważalny. Sensoryzmy to zachowania, które są przejawami zaburzeń w odbiorze i przetworzeniu bodźców ze środowiska.
Carl Delacato był psychologiem, który jako jeden z pierwszych pierwszy badał spostrzeganie przez zmysły u osób z autyzmem. Z badań Carla Delacato w latach 70. wynikało że nawet 98% osób z autyzmem ma zaburzenia przetwarzania sensorycznego.
Nadwrażliwość oznacza, że osoba odbiera bodźce ze środowiska zbyt intensywnie – jej układ nerwowy ma wysoką wrażliwość na niektóre bodźce. Osoby z nadwrażliwością nie mogą znieść określonych rzeczy: zapachów, smaków, dźwięków. Doświadczanie ich sprawia osobie nadwrażliwej ogromny dyskomfort a nawet ból"
(Źródło: https://polskiautyzm.pl/organizacja-bodzcow-zmyslowych-sensoryzmy/)
NADWRAŻLIWOŚĆ SŁUCHOWA:
Kamil jest 4-letnim chłopcem, który nie lubi
głośnych i nagłych dźwięków wydawanych przez rówieśników. Odpycha inne
dzieci i zakrywa uszy podczas zajęć, które wiążą się z hałasem. To
zachowanie nasila się podczas zabawy w czasie wolnym.
(Źródło: https://polskiautyzm.pl/organizacja-bodzcow-zmyslowych-sensoryzmy/)
Nadwrażliwość słuchu u takich dzieci objawia się częstym zatykaniem uszu, złym samopoczuciem, a nawet agresją podczas przebywania w miejscu, w którym znajduje się więcej osób.Tutaj Kościół moi drodzy jest miejscem, w którym natężenie dźwięków oraz ilość przebywających tam osób są tak ogromne, że człowiek neurotypowy potrafi wyjść stamtąd z bólem głowy, a co dopiero dziecko z ASD, czy padaczką. Pamiętajmy też zanim podejmiemy decyzję w kwestii rodzinnych wypadów do Kościoła, że u dzieci z padaczką dźwięki mogą potęgować napady padaczki.
NADWRAŻLIWOŚĆ WZROKOWA:
„Poruszałam się po zupełnie białej przestrzeni pozbawionej przedmiotów. Ze wszystkich stron otaczały mnie jasne plamy puszystego koloru. Przechodziłam przez nie tak, jakby ich w ogóle nie było. Chciało mi się z tego śmiać. (…) Kiedy nie spałam podążałam za nim bez wytchnienia. Odwracałam się w stronę światła, które wpadając przez okna zatrzymywało się na moim łóżeczku, i gwałtownie pocierałam oczy. Widziałam je. Jaskrawe, puszyste, przenikające biel. Zauważyłam, że w powietrzu było mnóstwo plam. Kiedy patrzyłam w przestrzeń, widziałam plamy.
Ludzie przechodzili obok, przeszkadzając mi w moim magicznym
odbiorze rzeczywistości. Ja przechodziłam obok nich i słyszałam, jak coś
mamrotali. Moim ogromnym pragnieniem było zagubić się w tych plamach.
Nie zwracałam uwagi na to, co mówią ludzie. Patrzyłam poprzez nich
spokojnie, ciesząc się, że gubię się w moich plamach.”
(Źródło: https://polskiautyzm.pl/organizacja-bodzcow-zmyslowych-sensoryzmy/)
U dzieci z nadwrażliwością wzrokową bardzo często pod wpływem różnych bodźców: oświetlenia, kolorów, ich natężenia dochodzi do bólu i łzawienia oczu. Może pojawić się chęć ucieczki z takiego miejsca, jakim niewątpliwie jest Kościół, zamykanie oczu, zakrywanie ich rękoma, odwracanie się od źródła światła, wchodzenie pod ławki (również pod wpływem dźwięków). Takie dzieci reagują niepokojem również pod wpływem nagłej zmiany oświetlenia.
NADWRAŻLIWOŚĆ POKARMOWA/WYBIÓRCZOŚĆ:
"Ela jest bardzo wybredna w kwestiach jedzenia. Toleruje tylko ściśle określone potrawy z kilku składników. Dodatkowo nie je pokarmów, które są twarde i wymagają gryzienia. Rodzice martwią się taką ścisłą dietą. Kiedy próbują namówić Elę do zjedzenia czegoś nowego lub przemycić nowy składnik do talerza, dziewczynka od razu wypluwa jedzenie i bardzo się denerwuje"
(Źródło: https://polskiautyzm.pl/organizacja-bodzcow-zmyslowych-sensoryzmy/)
Problem wybiórczości pokarmowej to coś, co spędza sen z powiek właściwie chyba wszystkim rodzicom dzieci z zaburzeniami ze spektrum. Nie znam ani jednej matki, która nie przechodziła, lub nie przechodzi tego z własnym dzieckiem. Niechęć do określonych potraw, ich konsystencji, struktury, wyglądu często powoduje odruch wymiotny, wypluwanie, czy nawet dławienie się pokarmem.
NADWRAŻLIWOŚĆ WĘCHOWA:
„Mam delikatny nos, dlatego przeszkadzają mi nieprzyjemne zapachy, z daleka czuję jeśli ktoś jest spocony lub ma nieprzyjemny zapach z ust. Nie mogę też wąchać zwierząt choć na przykład niektóre psy mi się podobają.”
Idziecie na święta do domu, w którym mieszkają dzieci ze spektrum, czy z padaczką? Przygotujcie się i zrozumcie, że w tym domu panują inne zasady dopasowane do potrzeb dziecka, a nie dorosłych. Przygotujcie się na ten cały repertuar zachowań, które opisałam powyżej i zaakceptujcie to, że w tym domu święta wyglądają inaczej, co nie znaczy, że gorzej.
Wesołych i spokojnych Świąt
Umysł Wyjątkowy
No comments:
Post a Comment